Dé
belangrijkste tip om een presentatie BOEIEND te maken
is.... laat
jezelf zien.
Deze belangrijkste tip vind ik altijd het moeilijkst om uit te leggen
tijdens
mijn trainingen. Soms lukt het ook gewoon niet, terwijl dit echt de
belangrijkste voorwaarde is voor een boeiende presentatie. Bij deze doe
ik voor jullie nog een poging.
Ik zag laatst een presentatie waar iemand met wijd open ogen,
verstijfde kaken, hoog opgetrokken schouders en met een hoog
piepstemmetje zei: ‘Ik vind het zo leuk dat ik hier deze
presentatie mag geven’. Ik geloofde er niets van en bekeek
meteen met argwaan de rest van de presentatie.
Wil je een boodschap goed over brengen, dan is het belangrijk dat de
deelnemers jou als presentator vertrouwen en geloofwaardig vinden.
Eén manier om dat te doen is ‘jezelf’ te
laten zien. Concreet betekent ‘jezelf laten zien’
dat wat je zegt, wat je uitstraalt en wat je doet hetzelfde is. Als je
bijvoorbeeld enthousiast bent over wat je aan het presenteren bent,
moet dat ook blijken uit hoe je praat en beweegt. Toehoorders zijn dan
niet meer bezig met wat ze van je vinden, maar gaan luisteren naar wat
je te zeggen hebt.
Mensen gaan liever
dood dan dat ze spreken voor een groep
Het probleem is echter dat veel mensen liever dood gaan, dan dat ze
moeten spreken voor een groep. Dit blijkt ook uit onderzoek dat Bruskin
(1973) hiernaar heeft gedaan. Op de vraag ‘Wat is je grootste
angst?’ antwoordden mensen als eerste ‘een
toespraak houden’ en pas daarna ‘de
dood’! Deze angst wordt voornamelijk veroorzaakt doordat we
bang zijn om afgewezen te worden. En dat is een terechte angst, want
dat kan ook gebeuren als
je een presentatie geeft. Misschien vindt het publiek je presentatie
saai, heeft de zaal moeilijke vragen waarop je geen antwoord weet,
vinden je toehoorders je niet deskundig genoeg, ga je stotteren of
zweten of kom je niet uit je woorden.
Beschermingstactieken
zijn saai om naar te kijken
Dit gevaar voor afwijzing zorgt ervoor dat we onszelf automatisch gaan
beschermen. We gaan tactieken toepassen die voor (schijn)controle
zorgen en daarmee denken we veiliger te zijn. We proppen bijvoorbeeld
onze presentatie vol met PowerPoint sheets en gaan die
één voor één oplezen. Of we
zeggen: ‘vragen graag aan het einde van de
presentatie’ terwijl je weet dat je zoveel sheets hebt dat er
toch geen tijd overblijft voor vragen. Of je gaat jezelf van te voren
al excuseren ‘sorry hoor, maar ik heb de presentatie niet zo
goed voorbereid en ik ben ook maar aangewezen om dit te
doen.’ Vaak ook schieten we in overlevingsmechanismen die
voor veiligheid moeten zorgen. Je gaat je gewichtiger voordoen door
heel veel moeilijke woorden te gebruiken of juist het slachtoffer
uithangen: ‘jemig wat vind ik dit eng, ik kan bijna geen adem
halen. Nou ik hoop dat u een beetje lief voor me bent, want anders haal
ik het einde niet’.
Het probleem van zo’n tactiek is dat het je misschien wel
veiliger doet voelen, maar het gaat bijna altijd ten koste van
‘jezelf zijn’ of van ‘contact’
met je publiek. Dus wordt het moeilijker voor het publiek om je verhaal
te volgen en neemt je geloofwaardigheid af. De ideale
ingrediënten voor een saaie en dus ineffectieve presentatie.
Doentip
van de maand
Maar
wát kun je dan anders doen? De uitdaging is om, ondanks de
angst voor afwijzing,
toch zoveel mogelijk van JOU te laten zien. Dan pas kan het publiek je
presentatie ‘beleven’ in plaats van
‘overleven’. Dat is natuurlijk eenvoudiger gezegd
dan gedaan: even lekker jezelf zijn terwijl je onder hoogspanning
staat. Daarom geef ik je hier een aantal tips die het makkelijker maken
om meer jezelf te zijn:
1. Laat jezelf zien:
Dit kun je op de volgende manieren aanpakken:
2. Voorbereiden:
Zorg dat
je presentatie goed is voorbereid.
- Bekijk
en test de zaal en de techniek van tevoren. Dan hoef je je daar niet
meer druk over te maken.
- Zorg dat
je je presentatie meerdere malen live hebt geoefend op testpubliek.
Ikzelf
oefen een presentatie vaak voor mijn vrouw. Je weet dan enigszins wat
je kunt verwachten en daarmee kun je ook wat spanning loslaten.
Hierdoor kom je op met een gevoel van ‘ik heb het (redelijk)
onder de
knie’ en dat voelt het publiek direct.
3. Rustig worden:
Zorg dat
je jezelf rustig maakt voordat je opgaat. Als je gespannen opkomt, zet
je waarschijnlijk een masker op. Het publiek heeft dan grote moeite om
goed naar je te luisteren.
- Het
controleren van je ademhaling is de sleutel tot rustiger worden. Zorg
dat je voor je presentatie even alleen bent of sluit je af als je niet
weg kunt. Doe gedurende tien minuten het volgende: vijf seconden
inademen en vijf seconden uitademen, terwijl je je aandacht volledig op
je ademhaling gericht houdt. Op www.heartmath.com
staat
wetenschappelijk uitgelegd waarom dit een heel effectieve manier is om
rustig te worden.
- Doe iets
anders wat voor jou werkt. Van te voren naar muziek luisteren of even
naar buiten lopen, televisie kijken, hardlopen, alles is goed als het
maar werkt voor jou.
Pas op!
Er is wel een duidelijke grens aan ‘jezelf’
laten zien. Te heftige (niet verwerkte) emoties werken niet. Heel boos
worden, in huilen uitbarsten of de hele tijd zeggen hoe zenuwachtig je
bent voor je presentatie is wel heel authentiek, maar dan wordt het
voor het publiek mee-lijden in plaats van mee-beleven. Het moet
functioneel blijven. De kunst is dus om jezelf te leren
‘selectief
authentiek’ te zijn tijdens het geven van presentaties.
Jezelf kwetsbaar durven opstellen is prima, zolang je uiteindelijk maar
wel stevig de leiding houdt.
|