Doentip
van de Maand
|
Kiezen
maakt gelukkig
De
inspiratie van de Doentip komt deze keer van een TED
Talk van Dan Gilbert,
hoogleraar psychologie aan Harvard University. Gilbert stelt dat in
tegenstelling tot wat velen denken, het voor je
geluksbeleving
uiteindelijk niet veel uitmaakt of je nou wel of niet die promotie
krijgt, of
de vrouw van je leven net binnenkomt of je net verlaat en of je wel of
niet dat
examen haalt. Want na een half jaar is de geluksbeleving van een
persoon
onafhankelijk van de uitkomst nagenoeg hetzelfde.
Terwijl natuurlijk
de algemene gedachte is, dat je alleen gelukkig wordt als je krijgt wat
je
wilt.
Synthetisch
geluk
Gibert onderbouwt dit met een beroemd Harvard experiment. In
dit
experiment werden deelnemers gevraagd om fotoafdrukken van 6
verschillende
schilderijen van Monet in een volgorde te zetten van mooist (=1) naar
minst
mooi (=6). Als beloning mochten ze kiezen tussen de printen 3
of 4 om mee
naar huis te nemen. Dus niet je eerste keus maar je mag toch iets
meenemen.
Natuurlijk kozen de deelnemers nummer 3, want die vonden ze ten slotte
mooier
dan de 4de. Echter na een paar dagen werd hen gevraagd om de 6
fotoafdrukken
opnieuw in volgorde van mooist naar minst mooi te leggen. Wat gebeurde
er: de
gekozen print (nr 3) werd op de tweede plek gelegd en de niet gekozen
print (nr
4) werd naar nummer 5 verlegd, Met ander woorden, de keuze die ze
hadden
gemaakt maakten ze mooier na een tijdje en de keuze
die ze niet
hadden gemaakt maakten ze slechter na een paar dagen.
Gilbert noemt dit onbewuste mechanisme, wat altijd werkt bij de mens,
synthetisch geluk. Probleem is dat mensen denken dat synthetisch geluk
inferieur is aan natuurlijk geluk. Dit verklaart hij door te stellen
dat geen
enkele economie draait op het idee dat je ook gelukkig kan worden als
je niet
krijgt wat je wil. Stel je maar eens voor wat er gebeurt met de
economie als je
door een winkel loopt en je werkelijk beseft dat het voor je
geluksgevoel
op de middellange termijn niet uitmaakt of je deze spullen
koopt of
niet...
Maar
wat als je niet kiest?
Maar wat heeft dat met kiezen te maken? De titel van deze
Doentip. Dat wordt door Gilbert
uitgelegd door het volgende
Harvard experiment. Studenten van Harvard werd gevraagd om mee te doen
aan een
fotografie cursus, waar ze na heel veel tijd uiteindelijk twee eigen
gemaakte
vergrote foto’s moesten inleveren. Daarna werd hen gezegd dat
ze moesten kiezen
tussen één van deze twee en dat ze de ander kwijt
zouden raken. Vervolgens
werden er twee groepen gemaakt. De eerst groep moest direct kiezen en
kon deze
keus niet meer terugdraaien. De andere groep moest een voorlopige keuze
maken.
Ze konden de komende drie dagen deze keus terugdraaien als ze
op andere
gedachtes waren gekomen.
Vervolgens werd gevraagd aan alle studenten om drie dingen te doen. Het
eerst
was nu schatten wat ze dachten hoe blij te zouden zijn over 3 dagen.
Beide
groepen scoorden hier ongeveer hetzelfde, namelijk redelijk gelukkig.
Echter
toen de studenten na 3 dagen hetzelfde werd gevraagd was de eerste
groep die
direct had moeten kiezen veel gelukkig met hun keus dan dat ze gedacht
hadden.
De tweede groep echter, die nog steeds mocht wijzigen, was ongelukkig
geworden
met hun keus, wat ze ook kozen. Dit effect werd nog sterker na
6
dagen. Dit kwam dus omdat bij de eerste groep het onbewuste
mechanisme van
synthetisch geluk had kunnen plaatsvinden. Ze maakten hun keus mooier
na
verkoop van tijd en wat ze niet gekozen hadden lelijker. Terwijl bij de
tweede
groep, door de uitgestelde keus, dat niet had plaatsgevonden.
Gaan
we naar Portugal of
niet?
Ik heb na het zien van deze TED-talk direct mijn eigen experiment
gedaan. Mijn
vrouw en ik konden maar niet beslissen waar we naartoe zouden gaan met
de
kerstvakantie. Na eindeloos wikken en wegen (en na het zien van deze
TED-talk)
heb ik ervoor gezorgd dat we een keus maakten. Het werd Portugal. Mijn
vrouw
was niet echt heel enthousiast, maar was blij dat we tenminste wat
gingen doen.
Gisteren (3 dagen later) vertelde ze me op de bank hoe ontzettend leuk
ze het
vond dat we naar Portugal zouden gaan. Zelf betrapte ik me erop dat ik
Portugal
echt een betere keus vond dan Thailand. Nou ik weet niet of je
wel eens in
Thailand bent geweest.... het moet niet gekker worden zeg maar. Afijn,
het
mechanisme werkt dus.
Maakt
het dan helemaal
niet uit wat je kiest?
Maar ja, maakt het dan geen klap meer uit wat je kiest, als je maar
kiest?
Gelukkig eindigt Gibert zijn TED-talk met de stelling, dat
sommige keuzes
en uitkomsten wel degelijk beter zijn dan andere. Alleen of je
nu wel of
niet krijgt wat je wil, het maakt veel minder uit dan we denken.
Doentip
van de maand
Met
het mechanisme van
synthetisch geluk in je achterhoofd, raad ik je aan om niet te lang te
twijfelen
bij keuzes die je hebt. Ja, de ene keus is beter dan de ander, maar
heel veel
ongelukkiger of gelukkiger zal je er toch niet van worden. Echter door
heel
lang niet te kiezen zal je je waarschijnlijk wel ongelukkiger voelen,
ook nadat
je dan eindelijk wel een keuze hebt gemaakt.
Zie hier de TED-Talk van
Dan
Gilbert: The
surprising science of happiness
LET
OP!! Ben
je leidinggevende en wil je ook leren hoe je een
presentatie als een TED-Talk geeft? Kijk dan naar
mijn nieuwe product CEO-Talks.
Hoor graag wat je van dit
nieuwe product vindt..
|
|
|
|
|
|
|